Senioren

Autorijden is essentieel voor ieders mobiliteit en senioren vormen hierop geen uitzondering. De auto brengt uitkomst voor de mobiliteitsbehoefte van heel wat senioren, of het nu is om boodschappen te doen, sociale contacten te onderhouden of een plezierreisje te maken. Een voertuig besturen is bevorderlijk voor de levenskwaliteit en verschaft een gevoel van zelfstandigheid en vrijheid, maar vergt ook heel wat lichamelijke en cognitieve vaardigheden, die met de jaren onvermijdelijk afnemen. Het is belangrijk te weten dat ouder worden een volkomen natuurlijk proces is dat sterk verschilt van persoon tot persoon.

Enkele ouderdomsverschijnselen die de rijvaardigheid beïnvloeden:

  • Gezichtsvermogen

De ogen leveren 90 % van alle rij-informatie. Maar vanaf 45 jaar gaat het zicht
achteruit: vernauwd gezichtsveld, verziendheid, minder scherp zicht (vooral ‘s
nachts), groter risico op verblinding door koplampen van andere voertuigen. 

  • Gehoor

Ons gehoorvermogen gaat met de jaren ongemerkt achteruit. Zo kampt bijna één op
drie van de 65-jarigen met ernstige gehoorproblemen. En vaak wordt gevaar eerst
gehoord en dan pas gezien. 

  • Mobiliteit

Ouderdom heeft ook een invloed op de mobiliteit en de spierkracht. Zo wordt het
moeilijker om bepaalde handelingen (zoals draaibewegingen met het hoofd) uit te
voeren, zodat ook autorijden lastiger wordt. Regelmatige lichaamsbeweging vertraagt
echter de gevolgen van ouder worden. Ook een automatische versnellingsbak, extra
grote autoramen die het gezichtsveld niet belemmeren, enz. vergemakkelijken de
taak van de bestuurder, zodat hij zich volledig op het verkeer kan concentreren.

  • Reflexen

Hoewel de intellectuele functies van een gezond persoon tot op hoge leeftijd intact
blijven, wordt vastgesteld dat het iets langer duurt om informatie op te nemen
en te verwerken, zodat de reactietijd langer wordt, en de reflexen afnemen. Het is dan ook aanbevolen om de gewoonte van het autorijden te onderhouden en om gevarieerde ritten te maken, waarbij men anticiperend rijdt:
1. Iets trager rijden,
2. Voldoende afstand houden ten opzichte van de voorligger;
3. Reisweg vooraf uitstippelen;
4. Het kan ook raadzaam zijn om het spitsuur en drukke routes te vermijden, en om complexe, moeilijk te interpreteren verkeerssituaties uit de weg te gaan.

  • Ziektes en geneesmiddelen

Jammer genoeg stijgt de kans op “verkeersgevaarlijke” aandoeningen naarmate
men ouder wordt. Hoge bloeddruk, cardiovasculaire aandoeningen of diabetes
kunnen het rijgedrag negatief beïnvloeden, om nog niet te spreken over de verschillende
vormen van dementie waarmee sommigen te kampen krijgen.
Maar de bijwerkingen van heel wat geneesmiddelen mogen evenmin onderschat
worden: In veel gevallen gaat de concentratie achteruit, en soms wordt het
beoordelingsvermogen, het zicht en de bewegingscoördinatie aangetast.


Medische keuring


In Nederland moeten automobilisten van 75 jaar en ouder bij het aanvragen van een nieuw rijbewijs een Verklaring van geschiktheid overleggen. Deze verklaring kunnen zij bij het CBR aanvragen door een formulier Gezondheidsverklaring in te zenden met daarop tien vragen over lichamelijke en geestelijke aandoeningen die relevant zijn voor de verkeersveiligheid zoals epilepsie, evenwichtsstoornissen, oogziekten, en over het gebruik van geneesmiddelen die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden

Als er bij de keuring geen belemmeringen zijn gevonden, krijgt de aanvrager een Verklaring van geschiktheid voor vijf jaar. Zijn er twijfels over de toekomstige geschiktheid, dan kan een beperkte termijn van een tot drie jaar worden vastgesteld. Daarnaast kunnen beperkingen worden gesteld aan de condities waaronder een motorvoertuig mag worden bestuurd. Dit kunnen eisen zijn die betrekking hebben op het voertuig (bijvoorbeeld een automatische versnellingsbak), op de bestuurder (zoals het dragen van een bril) of op het gebruik van het voertuig (bijvoorbeeld alleen bij daglicht). De genoemde beperkingen worden met een code op het rijbewijs vermeld.

Keuring door specialist
Soms is een aanvullende keuring door een internist, neuroloog, cardioloog of oogarts nodig.
Het CBR mag wettelijk bepalen naar welke specialist u moet gaan. Dat staat dan in de brief die u ontvangt. Echter kunt u altijd proberen of het CBR akkoord gaat met een door u zelf uitgezochte specialist. Het mag niet uw behandeld specialist zijn. Alleen de oogarts kunt u zelf kiezen. Er staat een lijst met oogartsen waar u snel heen kunt op de website van het CBR.
Deze aanvullende keuring moet u zelf betalen. Er zijn vanaf 1 januari 2014 vaste afspraken voor de maximale tarieven gekoppeld aan de tijd dat u bij de arts in de spreekkamer bent.


Rijtest en Rijvaardigheidstraining
Soms is er meer informatie nodig over de geschiktheid van een bestuurder in de praktijk. De medisch adviseur zal u in zo’n geval verwijzen naar een rijtest met een deskundige praktische rijgeschiktheid van het CBR. Dit is geen nieuw rijexamen maar een rijtest. De deskundige bekijkt daarbij of iemand rijgeschikt is. Ook kunt u een uitnodiging ontvangen voor een technisch onderzoek. Een technisch onderzoek is er met name op gericht te bepalen of aanpassingen in uw eigen auto nodig zijn en zo ja, welke.
Afhankelijk van uw situatie roept het CBR u op voor een rijtest.


U moet een rijtest afleggen, omdat het in uw geval noodzakelijk is te beoordelen in hoeverre uw aandoening van invloed is op veilig en verantwoord besturen van een voertuig. En dat kan alleen in de praktijk. 


Wat is een rijtest?
Een rijtest is bedoeld om in de praktijk te beoordelen of iemand op een veilige en verantwoorde manier aan het verkeer kan deelnemen. Een rijtest is nodig bij bepaalde gezondheidsproblemen of beperkingen. Dit beoordeelt het CBR op basis van uw Eigen verklaring en informatie van de medisch specialist. Als een rijtest in uw situatie nodig is krijgt u hiervoor een oproep van het CBR. In die oproep staat wanneer, waar en bij wie u verwacht wordt. In de oproep staat ook of u met uw eigen auto mag komen of met een lesauto.

Meer over de inhoud van een rijtest vindt u hier

Share by: